Rodzice znają swoje dziecko najlepiej. Przebywają z nim najczęściej, np. podczas karmienia, czynności higienicznych, pielęgnacyjnych, podczas zabawy. Oznacza to, że potrafią najlepiej zaobserwować jego rozwój sensomotoryczny. Jednakże rodzic nie zawsze wie, jak wygląda prawidłowy rozwój dziecka i jak go wspomagać.
Bardzo często zdarza się, że rodzice porównują rozwój malucha z jego starszym rodzeństwem. Nie jest to jednak prawidłowa droga. Musimy pamiętać, że każde dziecko jest inne i posiada inne cechy wrodzone oraz rozwojowe. Rozwój sensomotoryczny u każdego malucha będzie zatem przebiegać w indywidualny sposób. Spowodowane jest to wrodzonymi predyspozycjami, stopniem reaktywności układu nerwowego i wpływu środowiska – które bardziej lub mniej stymuluje dziecko. Rodzic powinien obserwować dziecko i zwracać uwagę na poziom, stopień i rodzaj aktywności ruchowych dziecka, a także na jego reakcje na poszczególne bodźce. Poniżej przedstawiamy rozwój wybranych umiejętności rozwojowych w obszarach związanych bezpośrednio z problemami z karmieniem i rozwojem mowy u małego dziecka:
Karmienie, jedzenie i picie od urodzenia do 3 roku życia – umiejętności sensoryczne w jedzeniu
0-12 miesięcy
- dziecko ssie, połyka płyny z piersi lub butelki – widząc butelkę lub jej dotykając otwiera usta;
- potrafi położyć na butelce dłonie (smoczek trzymając w ustach), a leżąc na plecach samodzielnie trzyma butelkę. Potrafi także połknąć pokarm podany łyżeczką;
- umie pić z kubka trzymanego przez dorosłego, próbuje trzymać kubek samodzielnie w dwóch rączkach;
- dziecko kontroluje ssanie, połykanie, oddychanie;
- pokarmy półstałe przesuwa językiem;
- wykonuje ruchy żucia;
- akceptuje pokarmy ziarniste;
- potrafi żuć np.serek rozgnieciony łyżeczką;
- zjada pokarmy palcami;
- odgryza kawałki jedzenia ( np. chrupki kukurydziane);
- bawi się jedzeniem;
- zjada pokarmy o różnorodnej strukturze i konsystencji
1 rok-2 lata
- dziecko pije z butelki, ale od 10 m.ż. można wprowadzać picie z kubka (dziecko już powinno samodzielnie trzymać kubek i się z niego napić);
- apetyt dziecka i zainteresowanie jedzeniem znacznie spadają, menu w domu jest praktycznie dla wszystkich już takie samo (następuje intensywny rozwój zdolności motorycznych i poznawczych u dziecka);
- ok. 2 roku życia maluch próbuje posługiwać się sztućcami (w tym czasie kształtuje się koordynacja ruchowa dziecka) ale musimy pamiętać, że dziecko będzie jeszcze niezdarne i niezborne ruchowo;
2- 3 lata
- dziecko potrafi samodzielnie trzymać kubek, który rodzic mu poda ( będzie go przechylać i wylewać podczas próby spożycia)’
- dziecko przestaje pić z butelki od 18 do 24 miesiąca życia, następuje dojrzały sposób przełykania;
- dziecko zaczyna samodzielnie trzymać łyżeczkę w zaciśniętej piąstce;
- z pomocą dorosłego próbuje przenieść pokarm z łyżeczki do ust;
- dziecko zaczyna mieć swoje preferencje żywieniowe;
- 2 i 3 latki zaczynają naśladować i odtwarzać zachowania dorosłych przy stole;
- gdy dziecko jest pomiędzy 2 a 3 rokiem życia, rodzice powinni jeść bardzo urozmaicone pokarmy, aby u dziecka nie pojawiła się wybiórczość pokarmowa (dziecko powinno być wdrażane do eksploatacji jedzenia, dzięki czemu zaakceptuje jego różnorodność);
Warto zatem obserwować umiejętności sensoryczne w jedzeniu u swojego dziecka na poszczególnych etapach życia.