Integracja sensoryczna jak już wielokrotnie wspominałyśmy na tym blogu to proces, w którym nasz mózg organizuje informacje napływające ze zmysłów, byśmy mogli efektywnie funkcjonować w codziennym życiu. Jednym z narzędzi wspierających ten proces są ćwiczenia z wykorzystaniem trampoliny. Posiadamy taką w naszym gabinecie SImotus na ul. Rybackiej we Wrocławiu, więc postanowiłyśmy napisać o jej zaletach w tym artykule. Omówimy, jak trampolina w integracji sensorycznej może przyczynić się do poprawy zdolności sensorycznych dzieci, z uwzględnieniem jej korzyści, technik terapeutycznych oraz wskazówek dotyczących bezpiecznego użytkowania. Zaczynamy.
Czym jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna to zdolność mózgu do przetwarzania i organizowania informacji ze wszystkich zmysłów, takich jak wzrok, słuch, węch, smak, dotyk, propriocepcja (czucie dotyku na mięśniach i stawach), przedsionek (czucie grawitacji) i intrerocepcja czyli czucie funkcji organów wewnętrznych. Dzięki integracji sensorycznej jesteśmy w stanie wykonywać codzienne czynności, takie jak chodzenie, jedzenie czy pisanie, bez większego wysiłku. Kiedy ten proces przebiega nieprawidłowo, może prowadzić do trudności w koordynacji ruchowej, problemów z koncentracją, a nawet zaburzeń emocjonalnych. Wtedy właśnie nasze dyplomowane terapeutki Integracji Sensorycznej starają się w ramach terapii zrobić wszystko, aby te zaburzenia wyeliminować.
Jak trampolina wspiera integrację sensoryczną?
Trampolina w integracji sensorycznej odgrywa znaczącą rolę. Skakanie na trampolinie dostarcza silnych bodźców proprioceptywnych oraz przedsionkowych, które są istotne w procesie integracji sensorycznej. Bodźce proprioceptywne związane są z napięciem mięśni i orientacją ciała w przestrzeni, natomiast bodźce przedsionkowe dotyczą równowagi i ruchu. Dzięki temu trampolina może pomóc dzieciom w lepszym zrozumieniu swojego ciała, a także w kształtowaniu umiejętności motorycznych. Patrząc zresztą na pacjentów, którzy odwiedzają nas w SImotusie, to trampolina ma jeszcze jeden aspekt… to jeden z ulubionych elementów zabaw dla dzieci.
Korzyści z korzystania z trampoliny w terapii sensorycznej
Korzystanie z trampoliny w terapii sensorycznej niesie za sobą szereg korzyści:
- Poprawa koordynacji ruchowej – skakanie na trampolinie wymaga synchronizacji pracy różnych grup mięśni, co wspiera rozwój koordynacji ruchowej i równowagi.
- Stymulacja układu przedsionkowego – intensywne ruchy w górę i w dół pobudzają układ przedsionkowy, co pomaga w lepszej regulacji równowagi oraz orientacji przestrzennej.
- Redukcja stresu i napięcia – aktywność fizyczna na trampolinie pomaga w wydzielaniu endorfin, co przyczynia się do zmniejszenia napięcia emocjonalnego i stresu.
- Wzmacnianie mięśni – regularne skakanie na trampolinie angażuje różne grupy mięśniowe, co wpływa na ich wzmocnienie i poprawę ogólnej kondycji fizycznej.
- Wsparcie koncentracji i uwagi – intensywne bodźce sensoryczne pomagają dzieciom lepiej koncentrować się na zadaniach, co jest szczególnie pomocne dla dzieci z trudnościami w nauce.
Jak bezpiecznie korzystać z trampoliny w terapii sensorycznej?
Oczywiście przy tym wszystkim bardzo ważne jest bezpieczeństwo podczas korzystania z takiej trampoliny. Aby trampolina w integracji sensorycznej była skuteczna i bezpieczna, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Nadzór dorosłych – zawsze powinno się korzystać z trampoliny pod nadzorem dorosłych, aby zapobiec ewentualnym urazom. Nasi pacjenci mogą na nią tylko wejść jedynie, gdy na sali terapeutycznej przebywa w tym samym czasie terapeutka.
- Odpowiednia wielkość i stabilność – wybierając trampolinę, warto zwrócić uwagę na jej wielkość oraz stabilność. Powinna być dostosowana do wieku i wzrostu dziecka.
- Zabezpieczenia – warto wybrać trampolinę wyposażoną w odpowiednie amortyzatory, które zminimalizują ryzyko upadków i kontuzji.
- Stopniowanie intensywności – skakanie na trampolinie powinno odbywać się w sposób stopniowy, zwłaszcza na początku. Zbyt intensywna aktywność może prowadzić do przestymulowania zmysłów i odwrotnego efektu od zamierzonego.
- Konsultacja z terapeutą – zawsze warto skonsultować się z terapeutą zajęciowym, który specjalizuje się w integracji sensorycznej. Pomoże on dobrać odpowiednie ćwiczenia i ustalić plan terapii. Nie zawsze trampolina jest wskazana i dlatego nie wszyscy nasi pacjenci mogą z niej korzystać.
Trampolina w terapii dzieci z zaburzeniami sensorycznymi
Dla dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego trampolina może okazać się niezwykle pomocnym narzędziem. Dzieci te często mają trudności z przetwarzaniem bodźców przedsionkowych i proprioceptywnych, co objawia się m.in. problemami z równowagą, nadmierną ruchliwością lub wręcz przeciwnie – unikaniem aktywności fizycznej.
Trampolina pozwala na stopniowe wprowadzanie bodźców, co umożliwia dziecku adaptację do nich w bezpieczny sposób. Regularne sesje na trampolinie mogą pomóc w poprawie równowagi, koordynacji oraz świadomości ciała. To z kolei przekłada się na lepsze funkcjonowanie w codziennym życiu i większą pewność siebie.
Przykłady ćwiczeń sensorycznych na trampolinie
- Skoki naprzemienne – dziecko skacze na jednej nodze, a następnie na drugiej. Ćwiczenie to wspomaga koordynację oraz równowagę.
- Zmiany kierunku – podczas skakania dziecko stara się zmieniać kierunek ruchu, skacząc w przód, tył i na boki. Dzięki temu ćwiczy orientację przestrzenną oraz szybką reakcję na zmiany.
- Przesuwanie przedmiotów – dziecko skacząc, próbuje przesuwać piłki lub inne lekkie przedmioty z jednej strony trampoliny na drugą. Ćwiczenie to wspiera koncentrację i koordynację oko-ręka.
- Obroty podczas skoku – dziecko stara się wykonać pełen obrót podczas skoku. To zaawansowane ćwiczenie rozwija zmysł równowagi oraz propriocepcję.
Podsumowanie
Trampolina w integracji sensorycznej to narzędzie, które może znacząco wspierać rozwój dzieci z trudnościami sensorycznymi. Dzięki niej możliwe jest dostarczenie intensywnych, ale kontrolowanych bodźców, które pomagają w lepszym przetwarzaniu informacji zmysłowych. Warto jednak pamiętać, że trampolina powinna być używana w sposób bezpieczny i zgodnie z zaleceniami specjalistów. Właściwie prowadzona terapia z wykorzystaniem trampoliny może przynieść trwałe korzyści w zakresie integracji sensorycznej, poprawiając jakość życia dziecka.