Zastanawiasz się, czy terapia logopedyczna jest dla Twojego dziecka? Masz wątpliwości, czy udać się do specjalisty? Dzieci z zaburzeniami mowy i języka często mają bardzo ograniczone umiejętności komunikacyjne. Mogą wypowiedzieć kilka słów, ale mogą nie być w stanie połączyć ich w odpowiedni sposób, mogą nie mówić wcale, mówić niewyraźnie, jąkać się czy nie realizować poszczególnych głosek (zamiast kot mówią ot). Zabierz dziecka do logopedy tak szybko, jak to możliwe, jeśli zauważysz np. że nie wydaje się robić żadnych postępów w obszarze mowy, nie interesuje się rozmową, nie mówi pewnych wyrazów lub ma swoją “własną” mowę. Jeśli zaobserwujesz te oznaki, powinieneś podjąć działania raczej wcześniej niż później.
Twoje dziecko wydaje się mieć trudności z przyswajaniem nowych umiejętności w zakresie mowy i języka
Rozwój języka i mowy Twojego dziecka jest ściśle związany z ogólnym zdrowiem psychicznym i dobrostanem emocjonalnym. Gdy dziecko ma opóźnioną mowę, to może to mieć wpływ na jego zdolność do przeżywania i wyrażania emocji. Jeśli Twoje dziecko wykazuje oznaki lęku, depresji lub innych problemów ze zdrowiem psychicznym, mogą się one pogorszyć, jeśli jego umiejętności komunikacyjne są zaburzone, ze względu na brak możliwości ekspresji swoich uczuć.
Dlatego ważne jest, aby ściśle monitorować rozwój mowy i języka dziecka i w razie potrzeby wcześnie skorzystać z terapii logopedycznej. Oznaki, że Twoje dziecko może doświadczać trudności w mowie, obejmują problemy:
– z wydobywaniem słów z ust;
– z wydobywaniem dźwięków, które tworzą prawidłowe dźwięki – dyslalią;
– w formowaniu słów;
– w formowaniu zdań;
– z jąkaniem;
– ze zrozumieniem poleceń.
Terapia logopedyczna, gdy zauważasz, że mowa Twojego dziecka wydaje się opóźniona lub usztywniona
Najczęstszymi przyczynami problemów logopedycznych u dzieci są opóźnienie w procesie rozwoju mowy i dyslalia (niemożność prawidłowego wypowiedzenia dźwięku lub kilku dźwięków np. zamiast sz – s, r – l). Mózg dziecka działa inaczej niż mózg osoby dorosłej, a wraz z jego rozwojem rośnie także zdolność do formułowania myśli i wyrażania ich werbalnie. Jeśli jednak mózg dziecka jest opóźniony w jednym obszarze, możliwe jest, że inne obszary również będą opóźnione. Co więcej, jeżeli aparat mowy nie jest odpowiednio przygotowany do realizacji głosek (np. nieodpowiednia motoryka jamy ustnej, za krótkie wędzidełko, obniżone napięcie mięśniowe), to spowoduje opóźnienie w mowie lub brak jej rozumienia przez innych uczestników komunikacji. Niektóre oznaki dziecka z nieprawidłową mową:
– Twoje dziecko jąka się lub ma trudności z wydobyciem dźwięków z ust;
– Twoje dziecko może mieć problemy z poprawnym wymawianiem sylab lub dźwięków. Na przykład, on lub ona może wymawiać „pies” jako „wykopany”;
– mowa Twojego dziecka może brzmieć sztywno, robotycznie lub mechanicznie. Może to być spowodowane nerwowością, nadmiernym myśleniem lub brakiem pewności siebie.
Podejrzewasz, że może być problem ze słuchem
Problemy ze słuchem mogą powodować wiele różnych oznak w mowie dziecka. W tym mowę, która jest zbyt wolna, zbyt szybka, zbyt głośna lub niewystarczająco głośna. Jeśli Twoje dziecko ma problemy z nauką, ważne jest, aby wykluczyć problem ze słuchem, jako jedną z możliwych przyczyn. Istnieje kilka ważnych sposobów, aby ustalić, czy dziecko ma problem ze słuchem. Po pierwsze, należy to zrobić poprzez wykonanie badania słuchu dziecka. Jeśli ma ubytek słuchu, może to zmienić sposób, w jaki dziecko słyszy i rozumie język, powodując znaczne problemy z komunikacją. Po drugie, należy upewnić się, że dziecko nie ma problemów laryngologicznych np. przerośniętego trzeciego migdała. Po trzecie, jeżeli poprzednie wyniki są prawidłowe, należy udać się do logopedy w celu sprawdzenia umiejętności prawidłowego odbierania dźwięków oraz rozumienia komunikatów.
Terapia logopedyczna, gdy zauważasz inne fizyczne oznaki opóźnienia
Opóźnienie rozwoju w innych obszarach fizjologii dziecka (fizycznie, behawioralnie i poznawczo) może również spowodować, że dziecko będzie miało trudności z tworzeniem słów. Niektóre wspólne oznaki dziecka z opóźnionym rozwojem obejmują:
– Twoje dziecko nie raczkuje, nie chodzi lub nie kopie tak szybko, jak się tego oczekuje;
– Twoje dziecko jest mniej zdolne do chodzenia lub mówienia. Może to być spowodowane problemem fizycznym, takim jak napady, problemem neurologicznym, takim jak opóźnienia motoryczne, lub problemem poznawczym, takim jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD);
– rozwój dziecka jest opóźniony w innych obszarach, takich jak umiejętności motoryczne brutto i drobne, język lub pamięć;
– Twoje dziecko jest głuche lub ma ubytek słuchu.
Co mogę zrobić, jeśli zauważę te znaki?
Choć może być trudno to zaakceptować, rozwój mowy, języka i komunikacji Twojego dziecka może być opóźniony. Jeśli zauważysz któryś z tych znaków, ważne jest, aby podjąć działania raczej wcześniej niż później. Terapia logopedyczna nie musi być od razu wskazana. Ważne jest, aby pamiętać, że opóźniony rozwój mowy dotyczy wielu osób (nawet sławnych). Nie musi być oznaką niczego nieprawidłowego w pozostałym rozwoju. Jednak może on mieć znaczący wpływ na przyszłość Twojego dziecka, jeżeli zostanie zignorowany. Dlatego ważne jest, aby zająć się tym problemem, gdy tylko zauważysz oznaki.
Terapeuci mowy i języka mają unikalne umiejętności, które mogą pomóc Twojemu dziecku przezwyciężyć problemy z komunikacją. Jeśli zdecydujesz się zabrać swoje dziecko na terapię, postaraj się przyjść przygotowany z następującymi rzeczami:
– pomysł na to, co chcesz osiągnąć. Może być trudno wiedzieć, od czego zacząć, dlatego pomocne może być spisanie tego, co chcesz osiągnąć. Bądź konkretny;
– wszelkie pytania, które możesz mieć. Jako terapeuci mowy i języka jesteśmy w stanie pomóc dzieciom, które mają problemy z opóźnionym lub nieprawidłowym rozwojem mowy. Jednak równie często jesteśmy w stanie zaoferować wgląd w to, co może dopiero powstrzymywać Twoje dziecko. Jeśli Twoje dziecko wydaje się mieć problemy z konkretną umiejętnością, możesz zapytać, co według naszej opinii i wiedzy się dzieje i co możemy zrobić, aby to poprawić;
– wszelkie sprawy lub problemy dziecka. Jeśli zauważysz problemy z zachowaniem lub trudności w nauce, pomocne może być zwrócenie na nie uwagi terapeuty. Jako terapeuci na dziecko patrzymy holistycznie. Każda trudność, każde zachowanie, a także każda zaleta mają ogromne znaczenie w pracy terapeutycznej, dlatego prosimy o szczerość;